مجموعه یادداشت هایی در باب “ارتباط” ۷

• رواداری در مکعب همگرایی

با تکیه بر نظریه مکعب همگرایی اندیشمندی ایرانی ، بر آن شدیم که ابعاد گوناگون باهم بودگی را که وی به عنوان لازمه تشکیل باهمستان های موثر میان ملت ها می داندبازشکافی کنیم. در مکعب همگرایی بر آن بودیم که هم پیوندی شش وجه از وجه مکعب همگرایی را که وی مطرح می کند، مورد توجه قرار دهیم. این وجوه عبارت بودند از هم پذیری، هم نشینی، هم فکری، هم گامی، هم دلی، هم بختی.

خواهیم دید که پیوند این وجوه ششگانه همگرایی با یکدیگر در یک فرایند آگاهانه می تواند با «باهم بودگی» جوامع بیانجامد. در مجموعه یادداشت های پیشین، به اختصار به این وجووه پرداختیم. در وجه هم پذیری توضیح داده شد. هم پذیری یعنی پذیرش دیگران نه به معنای “دِگَرِ” خود که به معنایِ “دیگرِ” خویش؛ به گونه ای که او را نیز به سان خود ببینی و همان را بر او روا بدانی که بر خویش روا می دانی و می داری. در پرتو این هم پذیری است که زمینه پروری ذهنی برای حضور جدی در ساحت احترام متقابل فراهم می آید. اولین گام عینی نمودن این امر ذهنی متوجه هم نشینی است.

در یادداشت حاضر

پرسش یادداشت حاضر متوجه «هم نشینی» ، معنا، تعریف و تجزیه تحلیل هویت شناسانه و جایگاه شناسانه آن در مکعب هم گرایی به عنوان وجه دوم از آن است. این پرسش این است که :

هم نشینی چیست؟ دارای جه تعریف نظری و عملی است؟ چگونه حاصل می شود؟

هم نشینی چیست؟ در پسِ هم پذیری – به زبان ساده قبول دیگری به مثابه خود – میل به گفت و گو ،به هدف افزایش سطح ارتباط میان فرد با فرد، و مجموعه افراد با افراد دیگر در قالب جمع، جماعت، انجمن، اجتماع، جامعه و .. فراهم می اید. در این میان لازمه ابزاری این ارتباط متوجه همدیگریابی در قالب هم نشینی های گوناگون در مسیر ارتقاء سطح باهم بودن ها است. 

فرد با فرد برای تشکیل یک جمع، و جمع ها با هم برای تشکیل جمعیت، و …. نیازمند ارتباط تنگاتنگ هستند. اصل اولیت برون بر درون در همین جا مطرح می شود. 

اولین گام بیرونی بعد از گام نخست درون مایه ی موجودیتی آدمی برای پذیرش دیگر آدم ها به عنوان مکمل و کامل کننده خود، در کنارهم قرار گرفتن هدفمند برای نزدیک تر شدن بیش تر در جهت ورود مستحکم به فرآیند باهم بودگی درسطح رهبری و مدیریت دگرگونگی ها و فعالیت دگرگونه سازها در جهت مدیریت آینده به سوی هم بختی است. 

بعد از هم پذیری به عنوان هم پذیری یعنی پذیرش دیگران نه به معنای “دِگَرِ” خود که به معنایِ “دیگرِ” خویش؛ به گونه ای که او را نیز به سان خود ببینی و همان را بر او روا بدانی که بر خویش روا می دانی و می داری. 

از همین رو است که هم نشینی با فعلیت بخشیدن عینی بر این مفهوم ذهنی موثر، در کنار هم قرار گرفتن برای حصول به استحکام بیش تر چهره می آراید. 

برای توضیح بیش تر می توانیم از مدل زبان شناسی در نزد این معنا بهره ببریم. به باور برخی زبانش شناسان ، معنای یک واژه را می توان براساس محیط وقوع آن در یک بافت زبانی (context Linguistic) تعیین کرد . برای مثال دو واژه را در صورتی می توان هم معنی دانست که در هر بافتی بتوانند جانشین یکدیگر شوند حتی اگر چنین استدلالی بدین معنا بیانجامد که هیچ گاه دو واژه نمی توانند هم معنا باشند معناشناسی مبتنی بر بافت زبانی، معنا را بر حسب روابط بینامتنی میان واحدهای زبان مورد بررسی قرار می دهد . مقصود از روابط بینامتنی روابطی شامل بافت یا سیاق، روابط همنشینی و جانشینی است که از ارتباط یک واژه با سایر واژه ها پدید می آید و در سطح جمله و متن قابل بررسی است .

بر اساس این مدل، هم نشینی ایجاد کننده روابط بین المتنی بین افرادی است که هم پذیر شده اند. هر آدمی به مثابه یک واژه است. اگر چه هم معنی شدن آن ها کمتر صورت می پذیرد؛ حتی با وجود هم متنی سمت و سوی این معنا بر ماهیت متمایز هر واژه با یکدیگر در صورت جوهر یکسان ارجاع می دهد. . در این جا ارتباط میان این دو فرد تا میلیاردها آدمی، معنادار می شود. 

در میان فرد و افراد، روابطی شامل بافت یا سیاق را در برمی گیرد. این بافت و سیاقی است که روابط همنشینی و جانشینی را بر می سازد و در عین حال جوهره تمایز میان آدمیان را محترم می شمارد. در این متن و سیاق هم پیوند برای ورود به تعریف عملیاتی به متن «هم نشینی» وارد می شود. این جا است که ارتباط یک واژه با سایر واژه ها یک آدم با آدم های دیگر پدید می آید و در سطح جمله و متن و در سطح جمع و جماعت ها قابل بررسی است.