مجموعه یادداشت هایی در باب “ارتباط” ۹

• رواداری در مکعب همگرایی : هم فکری

همه ی ما انسان ها از زمانی که متولّد می شویم، با دیگران زندگی می کنیم و با آنها ارتباط داریم. در هنگام نوزادی و کودکی با چه کسانی ارتباط داریم؟ وقتی وارد مدرسه می شویم، با چه کسانی ارتباط برقرار می کنیم؟

وقتی ما با دیگران ارتباط برقرار می کنیم، خواسته ها، افکار و نظرات خودمان را درباره ی یک موضوع با آنها در میان می گذاریم یا احساس خود را به آنها ابراز می کنیم.با انجام این مهم بر ان می شویم تا بادر کنار آن ها قرار گرفتن در پرتو «هم پذیری»، به امتداد و راستای «هم نشینی»، وارد و زمینه پرور ورود به «هم فکری»، شویم. هم فکری ضلع سوم مکعب همگرایی است و متوجه ایجاد فضای تعاملی در ریختار ارتباط میان فرد با فرد و افراد با افراد در قالب های گوناگون زندگی اجتماعی است. از این رو جنس آن تعملی است و هدف غایی ان بر بافتاری تکاملی استوار است. یعنی می خواهد از طریق ایجاد ارتباط تعاملی با مرکزیت همگرایی فکری، زمینه ی رهیافتی تکاملی را برای دوطرف هم نشین با ایجاد ارتباط تعاملی حاصل نماید. 

بعضی می اندیشند براى هم گرایی و نزديک شدن با دیگران بايد با آن ها هم‌صدا و هم‌رنگ شوند و هر چه آن ها خواستند، آنها هم بخواهند و بدون قيد و شرط با همهٔ خواست‌هاى آن ها موافقت کنند. در حالى که اين شيوه ی ارتباط حاصل نمودن، درست نيست و بايد طرف هم نشین را با اصول، ارزش‌ها، هنجارها، قواعد و واقعيت‌ها آشنا کرد و دست او را گرفت و به سوى حقايق هدايت نمود.

بایسته است تا تلاش نمود با هم نشین بر اساس اصل اعتدال رفتار نمود. ضمن آنکه به رعايت مقررات و انضباط در ارتباط تأکید دارید و از هم نشین مى‌خواهيد در عمل به آنها پاى‌بند باشد، در صورت نياز شایسته خواهد بود تا از اجراى مستبدانه ی مقررات انضباطی صرف نظر و اغماض کنيد و دامن اعتدال را از دست ندهيد. گاهى اوقات هم نشین در مقابل انضباط شديد مقاومت مى‌کند و تمايل به سرپيچى و نافرمانى از خود نشان مى‌دهد. در اين شرايط بايد از خود نرمش نشان دهيد، به ريشه‌يابى اين گونه رفتارها بپردازيد و با اغماض و سعه ی صدر با او برخورد کنيد. رواداری در ارتباط و زمینه پروی برای ایجاد هم فکری ضرورت دارد. 

مهم ترین راه ارتباط انسان ها با یکدیگر گفت وگو – کلام – است. گفت و گو ستون فقرات هم فکری است. از سوی دیگر خروجی هم نشینی متکی بر هم پذیری است. از این رو گفت و گو پلی میان هم نشینی و هم فکری است. 

هر گفت وگو دو طرف دارد: گوینده، یعنی کسی که صحبت می کند و شنونده، یعنی کسی که گوش می دهد.گفت وگوی خوب چه خصوصیاتی دارد؟ اکنون ببینیم گوینده و شنونده چه نکاتی را باید رعایت کنند تا برای آن که گفت وگوی خوبی داشته باشیم:

خوب گوش کنیم ّ گفت وگو، یکی از قسمت های مهم گوش دادن است. وقتی کسی با ما صحبت می کند، بایسته است:

• خوب گوش کنیم 

• به حرف های او با دقت و توجه روبرو شویم. گاه ممکن است فقط صداسی گوینده را بشنویم اما حواس خود را به چیز دیگری جلب کرده باشیم. به او به شایستگی گوش ندهیم و خوب به درون مایه سخنی که می گوید توجه نکنیم. این بسیار اشتباه است. 
• کلام گوینده را نباید قطع کنیم. رواداری کنیم تا جمله اش تمام و سخن گفتنش پایان پذیرد. 
• به وی نگاه کنیم و نشان دهیم به او توجه می کنیم. از هم صحبتی با او خسته نشده ایم. 
• با زبان بدن و به شیوه های گوناگون نشان دهیم که به سخن او گوش فرداده ایم و وی را به گفتن بیش تر و دقیق تر تشویق نماییم. 

• خوب سخن بگوییم 

• به شنونده بنگریم و با او صحبت کنیم.
• با صدای مناسب ، نه تند و نه کند، نه بلند و نه کوتاه ، نه یکدست و آرام و نه آشفته و غیر ارام، و… سخن بگوییم. 
• منظورمان را روشن و واضح بیان نمائیم. 
• زمانی مناسب را برای حرف زدن با دیگران انتخاب کنیم. اگر فرد هم نشین زمان مناسب ندارد و یا در وضعیت مناسب نیست ، سخن را ادامه ندهیم. 
• از واژه ها صحیح و مؤدبانه استفاد کنیم. 
• درخواست خود را با احترام بیان کنیم. 
• در صورت خطا و اشتباه در بیان مطلب عذرخواه باشیم. 
• از واژه های خطابی مناسب با فرهنگ شنونده بهره بریم. 

هم فکری باید بیش تر مورد عنایت قرار گرد، چرا که نقطه اتکاء بهره وری از هم پذیری و هم نشینی در قوام و استحکام وجوه دیگر مکعب همگرایی است.